Dille (Anethum graveolens L.)
Van de vele soorten kruiden die wij tussen onze groenten hebben staan, is dille een heel belangrijke. En hier zijn verschillende redenen voor.
Dille is een éénjarige plant die 60 cm tot 1.5 m hoog wordt. Zij heeft een penwortel en laat zich dus niet gemakkelijk verplanten. Het is dus het beste om de plant ter plaatse te zaaien. Dit moet u enkel de eerste keer doen. Vanaf dan kunt u enkele planten in zaad laten komen en zo kan de plant zich elk jaar verspreiden en gaat hij van éénjarige status naar feitelijk meerjarig.
Nog enkele andere, uiterlijke kenmerken zijn holle, ronde, blauwgroene stengels. De blaadjes zijn fijn geveerd met draadvormige slippen. De plant bloeit met schermen vol kleine gele bloemetjes. De zaden verkleuren bruin bij het rijpen. Ze zijn afgeplat en gevleugeld. De herfstverkleuring van dille is heel mooi: van geel over oranje naar bruin.
Standplaats
Dille groeit op elke tuingrond maar staat toch best niet te droog en houdt van zon. De kiemtijd van het zaad bedraagt 20 tot 28 dagen. Het zaad behoudt zijn kiemkracht 2 tot 3 jaar. Zaai voldoende kwistig, als niet alle zaden opkomen, hebt u dan toch nog een voldoende aantal planten. Het teveel aan jonge planten kan u uitdunnen en meteen gebruiken in de keuken.
Gebruik in de keuken
De jonge dilleplantjes zijn in hun geheel, zonder wortel, te gebruiken in sla, kruidenmayonaise, kwark, kruidenboter of andere kruidentoemaatjes. Ze leveren vitamine A en C. Van de oudere planten kan u blaadjes oogsten tot de plant gaat bloeien.
De bloemschermen zijn goed te gebruiken bij het opleggen van augurken of andere, ingezuurde groenten.
De bruine zaden kan u best oogsten op een vroege ochtend, even laten drogen, grote stofdeeltjes eruit halen en donker en droog opslaan. Het is een goed theekruid voor de winter. Schermbloemigen hebben hun beste aroma 1 jaar na de oogst. Het zaad wordt daarnaast ook gebruikt als inlegkruid voor allerlei tafelzuur. Het zaad bevat etherische olie en werkt daardoor ontsmettend. Verder is het vooral krampwerend en windafdrijvend, het is goed voor de spijsvertering en verhoogt de melkproductie.
Extracten van de zaden worden gebruikt als smaakstoffen in de voedingsnijverheid. Zwangere vrouwen in Roemenië aten vroeger veel dille om hun melkproductie te verhogen. Ondertussen zou wetenschappelijk bevestigd zijn dat dille goed is bij borstvoeding. Ook bij een zoutloos dieet is het een aanrader als smaakmaker.
Dille trekt insecten aan zoals bijen
Dille is één van de voedselplanten voor de rups van de Koninginnepage. Dit is een hele mooie rups: fluogroen met geel-zwarte strepen. Hoe groter ze is, hoe beter de kleuren uitkomen. Ze eet vooral blad van wilde peen, engelwortel, wortel, anijs, dille, venkel,… kortom schermbloemigen. De Koninginnepage is één van onze grootste vlinders en is een genot om te zien. Laat daarom zeker enkele rupsen van dille of venkel genieten. Ook bijen zijn dol op dille: nog een reden om dille te zaaien.
Dille is een schermbloemige, en deze bloemen zijn bekend voor het overvloedig aantrekken van insecten.
Dille is éénjarig maar zaait zich kwistig uit. Eénmaal gezaaid, is er voor altijd dille in de tuin. Het voordeel van spontaan uitgezaaide dille is ook dat ze her en der verspreid staat en als het ware geen plaats inneemt. De planten groeien immers recht omhoog en hebben fijne bladeren die nauwelijks licht wegnemen van de plant eronder.
Bovendien hebt u jonge planten op verschillende momenten van het jaar. Het teveel aan plantjes haalt u wel best weg om te vermijden dat er uiteindelijk alleen nog dille groeit :-).
Vele voordelen
De voordelen van dille op een rijtje:
- belangrijk in de keuken, dille is een zeer gewaardeerd keukenkruid
- zeer geschikt voor thee met allerhande positieve bijwerkingen
- belangrijk in de tuin voor de combinatieteelt, de plant werkt op verschillende manieren perfect mee in de bescherming van uw groenten
- het is een schermbloemige en trekt dus zeer veel insecten aan
- heel eenvoudige kweek, dille zaait zichzelf perfect uit